Za chlebem - opracowanie. Henryk Sienkiewicz napisał Za chlebem w 1880 roku. Na tematykę tego utworu wpłynęły wcześniejsze podróże Sienkiewicza do Stanów Zjednoczonych, gdzie został wysłany jako korespondent Gazety Polskiej i późniejszy roczny pobyt pisarza we Francji. Podróże te pozwoliły Sienkiewiczowi wyzwolić się z Jam jest chleb życia. Ojcowie wasi jedli mannę na pustyni i pomarli. To jest chleb, który z nieba zstępuje: kto go spożywa, nie umrze. Ja jestem chlebem żywym, który zstąpił z nieba. Jeśli kto spożywa ten chleb, będzie żył na wieki. Chlebem, który Ja dam, jest moje ciało za życie świata. Poradnik jest pozycją pionierską, wychodzącą naprzeciw oczekiwaniom uczniów, rodziców i nauczycieli. Poradnik skierowany jest do uczniów szkół specjalnych podstawowych, gimnazjów, przysposabiających do pracy. Poradnik „Z pieniędzmi za pan brat" został napisany przez pedagogów specjalnych w oparciu o własne doświadczenia w Ta strona poradnika do gry Dying Light 2 zwiera solucję zadania pobocznego Z siostrą za pan brat (Sister Act). Ostatnia aktualizacja: 4 marca 2022. 156156. . PROGRAM EDUKACJI PRZYRODNICZEJ DLA UCZNIÓW KLAS II – III„Z PRZYRODĄ Z PAN BRAT”Opracowała:Agnieszka BerezaI. Założenia ogólne programuDziecko rozpoczyna poznawanie świata od otaczających je rzeczy i zjawisk, a w otoczeniu tym świat rzeczy i zjawisk przyrodniczych (obok ludzi i techniki) jest najbogatszy i oddziałuje na wszystkie zmysły swoją wielością rozmaitych barw, kształtów, zapachów, dźwięków, procesów i zjawisk. W środowisku przyrodniczym dziecko przychodzi na świat, pozostaje z nim w ścisłym związku, kształtuje przyrodę i wykorzystuje ją. Dlatego też już najmłodsze dzieci należy intelektualnie i emocjonalnie przygotować do kształtowania, obserwowania, badania i ochrony środowiska. Młodszy wiek szkolny to okres, w którym dziecko szybko się rozwija, ciągle o coś pyta, wszystkim się interesuje, drąży temat tak długo, aż uzyska zadowalającą go odpowiedź, jest ciekawe świata, eksperymentuje, doświadcza, bada i na tej podstawie buduje swoją wiedzę i umiejętności. Uczy się jak poznawać, chronić i kochać przyrodę. Edukacja przyrodnicza wyzwala potrzebę badawczą dziecka. Program „Z przyrodą z pan brat” adresowany jest do uczniów pierwszego etapu edukacyjnego. Jego realizacja przewidziana jest na okres dwóch lat, klasy II i III szkoły podstawowej. Jest rozszerzeniem i uzupełnieniem treści przyrodniczych i ekologicznych zawartych w nowej podstawie programowej. W realizacji zamierzeń badawczych zawartych w niniejszym programie, punktem wyjścia są potrzeby dziecka, jego dążenia i aspiracje. Z punktu widzenia psychologii to właśnie potrzeby dziecka są głównym źródłem jego aktywności. Dzieci, z reguły, są niestrudzonymi badaczami przyrody i te predyspozycje trzeba systematycznie i skrupulatnie rozwijać. Praca badawcza w ramach realizacji tego programu będzie opierała się głównie na dostrzeganiu sytuacji problemowych i sposobów ich rozwiązywania. Prowadzenia obserwacji podczas wycieczek, doświadczeń, których efektem końcowym będzie umiejętność wyciągania wniosków. Treści programowe z zakresu poznawania przyrody będą zintegrowane z treściami innych działań edukacyjnych np.: ekspresją muzyczną, plastyczną, ruchową, literacką, ćwiczeniami w mówieniu, pisaniu, czynnościami związanymi ze sporządzaniem gazetki, organizowaniem konkursów, wystaw, Cele programu - uwrażliwienie na piękno przyrody poprzez bezpośredni z nią kontakt,- poznawanie wybranych gatunków roślin i zwierząt występujących w najbliższej okolicy oraz wzajemnej zależności między nimi a środowiskiem,- rozwijanie zainteresowań środowiskiem naturalnym i budzenie przywiązania do rodzinnego krajobrazu,- wyrabianie nawyków przestrzegania zasad ochrony środowiska naturalnego i oszczędnego gospodarowania zasobami przyrody,- ukazywanie pozytywnych i negatywnych zmian zachodzących w przyrodzie w wyniku ingerencji człowieka,- wdrażanie do czynnej ochrony środowiska,- wykształcenie umiejętności dotyczących uczenie się mądrego korzystania z zasobów natury,- wyrabianie samodzielności w myśleniu i działaniu,- pogłębianiu wiedzy przyrodniczej,- wyrabianie nawyków porządkowania, segregowania odpadów,- kształcenie umiejętności prowadzenia obserwacji przyrodniczych,- umiejętne słuchanie i wyciąganie wniosków,- wzbogacanie zasobu słownictwa o nowe pojęcia,- rozwijanie aktywności uczniów we wszystkich rodzajach edukacji,- rozwijanie umiejętności korzystania ze środków multimedialnych, książek, Adresaci programu:- uczniowie klas IIa – IIIaIV. Czas i miejsce realizacji:Program będzie realizowany w Szkole Podstawowej nr 4 w Jarosławiu przez dwa lata nauki szkolnej ( 2011 / 2012 i 2012 / 2013) podczas realizowanego procesu edukacyjnego, zorganizowanych wyjść i wycieczek dydaktycznych:V. Metody realizacji programu: - aktywizujące: inscenizacje, drama, zabawy, burza mózgów,- praktyczne: praca badawcza, wycieczki, doświadczenia, obserwacje, ćwiczenia, prace wytwórcze, konkursy,- podające: pogadanka, rozmowa, wywiad,- eksponujące: wystawy, pokaz, prezentacja,- problemowe: dyskusja dydaktyczna,- audiowizualne: prezentacja multimedialna, film,- praca z tekstem: artykuły prasowe itp. VI. Formy pracy: - indywidualna,- grupowa,- zbiorowa. VII. Środki dydaktyczne: - podręczniki dla klas II – III- wycinki prasowe- atlasy, albumy,- słowniki ,encyklopedie,- książki i filmy popularno – naukowe,- plansze i schematy,- środki szkolny 2011/2012IX. Zakres tematyki i sposoby realizacji: Klasa IISłowa kluczowe Treści nauczania Sposoby realizacji Osiągane rezultaty1. 2. 3. 4. Rośliny wokół nas Rośliny w naszej ozdobne w ogrodachWarzywa, drzewa i krzewy owocowe. - Sadzenie roślin doniczkowych typu: papirus, pelargonia , fiołek. - Przeprowadzenie doświadczeń: Roślina nie podlewana, roślina pozbawiona światła i zapisanie wniosków w zeszytach Zebranie informacji o ciekawych roślinach kwitnących ( owadożerne, o nietypowych kształtach i rozmiarach, ) i wykonanie ściennej Rozpoznawanie warzyw wśród innych roślin. Zorganizowanie klasowej wystawki warzyw i owoców także rzadziej spotykanych: bakłażan, pasternak Rozróżnianie owoców spośród innych roślin. Wykonanie w grupach surówki warzywnej z jogurtem. - zna nazwy pospolitych roślindoniczkowych,- wie czego roślina potrzebuje do życia,- wyjaśnia związek między warunkami życia rośliny, a jej wzrostem i rozwojem;- rozpoznaje warzywa i owoce wśród innych roślin,- zna różne sposoby przetwarzania warzyw i owoców,- zna nazwy warzyw i owoców rzadziej spotykanych,- posługuje się tarką i obieraczką do warzyw, Drzewa i krzewy w jesiennej szacieSzukamy wiosny Kwitną drzewa i krzewy owocowe - Wycieczka do parku. Obserwacja wyglądu parku jesienią. Pisanie kilkuzdaniowej wypowiedzi o wyglądzie parku jesienią. Obserwacja i nazywanie napotkanych zwierząt i roślin. - Wykonanie w szkole jesiennych dekoracji z przyniesionych darów Rozpoznawanie drzew po wyglądzie liści. Wykonanie „zielnika” z podpisanymi okazami liści pospolitych drzew Obserwowanie roślin w środowisku naturalnym podczas wyjść do parku i wycieczki na Obserwacja zmian w rozwoju kwiatów leszczyny lub wierzby i zapisywanie spostrzeżeń w Oglądanie albumów , zdjęć, naturalnych okazów. Uaktualnienie gazetki ściennej o informacje na temat kwiatów Zapoznanie z budową kwiatu na okazach naturalnych. - Obserwacja samodzielna wybranego kwiatu przekształcającego się w owoc. Notowanie spostrzeżeń robienie rysunków, zdjęć. Prezentacja obserwacji w klasie. - zna i przestrzega zasad podczas wycieczki,- uważnie obserwuje otaczającą przyrodę,- układa kilkuzdaniową wypowiedź- zna gatunki pospolitych drzew i rozpoznaje je po liściach,- przygotowuje i wykonuje samodzielnie „zielnik”- rozpoznaje i nazywa pospolite gatunki roślin,- uważnie obserwuje przyrodę wiosną,- wnioskuje z systematycznie prowadzonych obserwacji- zna nazwy kwiatów chronionych- rozumie potrzebę ochrony- wie jaką rolę spełnia kwiat w życiu rośliny,- zna budowę Systematycznie prowadzi obserwacje i notuje spostrzeżeniaZwierzętaw życiu człowieka Moje ulubione różnych w gospodarstwie wiejskim. Ssaki i ptaki przetrwać chronionei egzotyczne. Wiosenne przebudzenie Zwierzęta pożyteczne i szkodniki roślin Łąka domem roślin i zwierząt - „Poznajcie mojego ulubieńca”- prezentacja zdjęć, rysunków i opisów swojego Stworzenie w grupach „Albumu z rasami psów” .- Zgromadzenie informacji o zwierzętach hodowanych przez człowieka i korzyściach z Różnice między zwierzętami jajorodnymi- i żyworodnymi. Ciekawostki przyrodnicze „Czy to ptak, czy to ssak?” ( dziobak, kolczatka, itp..)- Oglądanie albumów , zdjęć i ilustracji zwierząt leśnych. Czytanie Ptaki pozostające i odlatujące do ciepłych krajów. Gromadzenie informacji i przygotowanie ściennej gazetki Spacer do parku obserwacja przyrody zimą. Rozpoznawanie zwierząt po ich Wykonanie świątecznego drzewka z pokarmem dla Obserwowanie zachowań zwierząt Wycieczka do ogrodu zoologicznego w Zamościu. Poznanie nazw, wyglądu i zwyczajów zwierząt egzotycznych. - Wykonanie metodą origami sylwet: łabędzia żółwia, Oglądanie filmu przyrodniczego o zwierzętach chronionych. - Uaktualnienie gazetki ściennej na temat zwierząt chronionych (materiały zebrane przez dzieci).- Obserwacja zwierząt po zimie. Nazwy ptaków które powróciły. Zwierząt budzących się z zimowego Prezentacja wybranego ptaka. Opis charakterystycznych cech wyglądu, zachowań, budowania gniazd, żywienia, Wysłuchanie nagrań śpiewu charakterystycznych Krótki quiz „Jaki to ptak” . rozpoznawanie po wyglądzie, śpiewie, zwyczajach , charakterystycznym ubarwieniu. Badanie wielozmysłowo wytworów pszczół: miodu, wosku, Sporządzenie wystawki o pszczołach. Rola owadów w rozmnażaniu Wyjście na łąkę z lupami. Obserwacja życia mrówek, motyli i innych Wykonanie na plakatach metodą „collage” wiosennej łąki. - dostrzega charakterystyczne cechy wyglądu zwierzęcia- opisuje jego wygląd redagując proste zdania,- zna psy różnych ras,- zna obowiązki hodowcy,- klasyfikuje zwierzęta hodowlane na ptaki i ssaki- rozumie pojęcia: zwierzęta jajorodne i żyworodne- rozpoznaje i nazywa zwierzęta na ilustracjach- wie, które ptaki przylatują do nas na zimę, a które odlatują,- uważnie obserwuję przyrodę zimą,- rozpoznaje zwierzęta po ich tropach- wie w jaki sposób odżywiają się zwierzęta zimą i potrafi je dokarmiać,- zna nazwy zwierząt w ogrodzie zoologicznym,- rozumie w jakim celu tworzy się ogrody zoologiczne,- zna zwyczaje niektórych zwierząt i ich pochodzenie,- starannie i uważnie wykonuje sylwety zwierząt z papieru,- rozumie i potrafi wyjaśnić potrzebę ochrony zna gatunki zwierząt objętych ochroną- zna nazwy zwierząt zapadających w sen zimowy,- redaguje wypowiedź w formie opisu,- rozpoznaje charakterystyczne ptaki po śpiewie, wyglądzie, zwyczajach, miejscu występowania- wie jakie znaczenie mają pszczoły dla przyrody i człowieka,- zna wytwory pracy pszczół- wyjaśnia rolę owadów w rozmnażaniu roślin,- zna nazwy pospolitych owadów,- bada przyrodę wielozmysłowo,- wykonuje plakat z różnych materiałów,- dba o estetykę pracy,Wędrówki po kraju Wspomnienia z wakacji - Opowiadanie wakacyjnej przygody prezentowanie skarbów z wakacji ( muszelki, kamienie bursztyny)- Szukanie informacji o bursztynie w książkach, Przeprowadzenie doświadczenia „Czy ten bursztyn jest prawdziwy?”- Wystawka i gazetka ścienna ze skarbami z Wskazywanie na mapie Polski miejsc, w których dzieci spędziły wakacje. - układa kilkuzdaniową wypowiedź ustną na dany temat,- wie co to jest bursztyn, zna historię jego powstania- rozpoznaje bursztyn wśród innych skamielin,- zna typy krajobrazów i ich cechy charakterystyczne,- wskazuje na mapie regiony i miasta Polski,Tajemnice naszej planety Ziemi Węgiel czarne bogactwo Kiedyś tu żyły dinozaury Obserwujemy pogodę Ziemia w kosmosie - Czytanie legend o powstaniu węgla. Prezentowanie prawdziwych informacji o Oglądanie bryłek węgla z odciśniętymi roślinami, Oglądanie filmu „Kiedyś tu żyły dinozaury”- Zebranie materiałów i wykonanie gazetki ściennej o Odczytywanie informacji o wysokości, ciężarze dinozaurów. Rozwiązywanie zadań Prowadzenie przez miesiąc „kalendarza pogody” i zapisywanie jej składników za pomocą umownych znaków Oglądanie albumów, planszy o kosmosie. Prezentacja planszy Układu Słonecznego. Prezentacja filmu dydaktycznego „Niebieska planeta”- Scenka pantomimiczna ukazująca ruch obrotowy Ziemi wokół własnej osi i obiegowy wokół Słońca i zmianę pór dnia i Wykonanie z masy papierowej modelu Układu Słonecznego. - wie do czego wykorzystuje się węgiel,- docenia pracę górników,- wie w jaki sposób powstał węgiel,- wie do jakiej grupy taksonomicznej należały dinozaury,- określa i opisuje ich cechy charakterystyczne,- zna prawdopodobne przyczyny ich wyginięcia,- układa i rozwiązuje proste i złożone zadania tekstowe,- zna planety Układu Słonecznego,- zna zależność pory dnia od ruchu obrotowego Ziemi wokół własnej osi,- wie, że pory roku zależne są od ruchu obiegowego Ziemi wokół Słońca,- wykonuje masę papierową i formuje z niej kule Rok szkolny: 2012/2013 Klasa III Wędrówki po Polsce W kierunki i znaki na mapie. Najstarsze miasta Polski: Gniezno, Kraków, Poznań, Gdańsk, Sandomierz - Oglądanie albumów, widokówek, zdjęć różnych krain geograficznych- Pisanie listu z wakacji z informacjami o odwiedzanej krainie Kalkowanie mapy fizycznej Polski , zaznaczanie najważniejszych miast i krain, wklejanie widokówek, zdjęć, zamieszczanie krótkich Zamieszczanie informacji, ciekawostek o poznanych krainach na ściennej gazetce Czytanie legend, podań o najstarszych miastach Polski. Oglądanie albumów, zdjęć. - Wykonanie w grupach albumu o danym mieście. - zna typy krajobrazów i ich cechy charakterystyczne,- wskazuje na mapie regiony i miasta Polski,- prawidłowo wskazuje kierunki na mapie ,- wie, co to jest „legenda” mapy, zna niektóre jej elementy,- wskazuje na mapie najstarsze miasta Polski,- zna i nazywa najważniejsze zabytki tych miast,- pomysłowo z zastosowaniem różnych technik plastycznych wykonuje album o danym mieście Na polach uprawnych Pole uprawne jesienią i wiosną Zboża jare i ozime Rośliny okopoweRośliny oleiste i włókniste Zwierzęta na polach uprawnych: owady, ssaki, ptaki. - Wycieczka na pole uprawne ,- „Święto pieczonego ziemniaka”Pisanie sprawozdania z wycieczki na pole do „Kroniki klasowej”- Zorganizowanie wystawki produktów pochodzących ze Sianie owsa i obserwacja wzrostu rośliny. Notowanie spostrzeżeń w zeszytach Przeprowadzenie doświadczenia sprawdzającego siłę kiełkowania Wykonanie pracy plastycznej obrazków z nasion różnych Wystawka produktów z roślin okopowych: ziemniaków, Obserwacja kiełkującej bulwy ziemniaka. Zapisywanie Prezentacja produktów z roślin oleistych i Wykonanie doświadczenia wykazującego, że w tych nasionach jest Gromadzenie informacji o zwierzętach żyjących na polach i umieszczenie ich na gazetce Samodzielne tworzenie prostych łańcuchów pokarmowych. - klasyfikuje rośliny uprawne,- zna prace polowe, maszyny i narzędzia rolnicze- rozróżnia i nazywa zboża,- wie jakie produkty otrzymujemy ze zbóż,- wie w jaki sposób powstaje chleb,- zapisuje wyniki obserwacji wzrostu rośliny- dostrzega związki przyczynowo – skutkowe,- rozróżnia i nazywa podstawowe ziarna zbóż,- estetycznie i pomysłowo wykonuje pracę plastyczną,- zna produkty wytwarzane z roślin zna nazwy podstawowych roślin oleistych i włóknistych,- wie jakie produkty otrzymujemy z tych roślin,- zapisuje wyniki doświadczenia,- zna zwierzęta pożyteczne i szkodniki żyjące na polach - zna zależności pokarmowe,- potrafi stworzyć prosty „łańcuch pokarmowy”, W lesie Warstwowa budowa w naszych jadalne i żyjące w rośliny i zwierzęta chronione. - Wycieczka do lasu. Obserwacja warstwowej budowy lasu. Notowanie Przeprowadzenie doświadczenia: pochłanianie wody przez Pisanie sprawozdania do „Kroniki klasowej” z pobytu w Gra dydaktyczna – rozpoznawanie różnych gatunków Oglądanie prezentacji multimedialnej o zwierzętach i roślinach żyjących w Zgromadzenie materiałów o drapieżnikach żyjących w lesie. Pisemny opis wyglądu i cech charakterystycznych wybranego Sporządzenie albumu roślin i zwierząt pod ochroną. - zna i respektuje zasady zachowania się w lesie,- wie w jaki sposób zapisywać wyniki obserwacji,- zna warstwy roślinności w lesie, zna rolę ściółki i mchu,- zna podstawowe grzyby jadalne i trujące,- rozumie znaczenie słowa „drapieżnik”- redaguje opis pamiętając o jego elementach charakterystycznych- zna nazwy zwierząt i roślin leśnych będących pod ochroną W wodzie Tajemnice wody. Trzy stany skupienia wody. Krążenie wody w przyrodzieZnaczenie wody w w wodzie - Przeprowadzenie doświadczeń : wrzenie , parowanie , skraplanie i zamarzanie Mierzenie temperatury lodu, wrzącej wody- Doświadczenie pokazujące wpływ na zmianę stanu skupienia wody oraz na zmianę objętości wody zamarzniętej w Poznanie wpływu temperatury na rodzaj opadów Wykonanie plakatu przedstawiającego krążenie wody w Przeprowadzenie doświadczenia – filtrowanie wody i zapisanie wniosków w Budowanie wypowiedzi pisemnej na temat: „Gdyby zabrakło wody...”- Założenie w klasie hodowli rybek akwariowych. Przygotowanie akwarium, zakup rybek i roślin wodnych, wyznaczenie opiekunów)- Oglądanie filmu dydaktycznego o przystosowaniach zwierząt wodnych do życia w Oglądanie albumów, zdjęć, czytanie ciekawostek o egzotycznych zwierzętach i roślinach wodnych zamieszkujących rafy koralowe, wody Amazonki - Wykonanie wycinanki – witrażu „ Na rafie koralowej”. - rozróżnia i nazywa trzy stany skupienia wody,- zna temperaturę wrzenia i zamarzania wody,- potrafi wymienić kolejne - etapy krążenia wody - w przyrodzie,- współpracuje w grupie , projektując plakat,- zna sposoby oczyszczania wody,- wie jakie znaczenie ma woda w życiu roślin, zwierząt i ludzi- układa pisemną wielozdaniową wypowiedź na podany temat,- rozumie potrzebę funkcjonowania oczyszczalni ścieków,- wymienia organizmy typowe dla ekosystemów wodnych,- planuje organizację obserwacji życia w wodzie,- wie co to jest rafa koralowa, zna kilka gatunków roślin i zwierząt ją zamieszkujących W powietrzu Właściwości powietrzaZnaczenie i ochrona powietrzaCo to jest efekt cieplarnianyCo to jest dziura ozonowa? - Przeprowadzenie doświadczeń: 1) sprawdzanie obecności powietrza i jego wagi, 2) określanie właściwości powietrza 3) wpływ powietrza na proces spalania- Czytanie informacji na temat powietrza jako energii Wykonanie latawców i wiatraczków- Wyjaśnienie zjawiska „smogu”. Prezentacja zdjęć zanieczyszczonych smogiem miast- Poznanie przyczyn zanieczyszczenia powietrza, sposobu określania zanieczyszczeń ( skala porostowa)- Przygotowanie inscenizacji o tematyce ekologicznej z okazji obchodów „Święta Ziemi”. - poznaje właściwości powietrza i wykorzystanie jego ruchu,- wie, że tlen to najważniejszy dla człowieka składnik powietrza,- rozumie znaczenie tlenu w procesie spalania,- wskazuje przyczyny i skutki efektu cieplarnianego i dziury ozonowej- potrafi ocenić wpływ działalności człowieka na jakość Aktywnie uczestniczy w przedstawieniuTajemnice Ziemi Skąd się wzięła polska sólCzłowiekw kosmosieŚwiat przed milionami lat - Czytanie legend o powstaniu kopalni soli w Wieliczce i w Sporządzenie masy solnej i wykonanie figurek – postaci z Przeprowadzenie doświadczenia – rozpuszczalność soli w wodzie i innych płynach w różnej temperaturze. - Sporządzenie roztworu nasyconego soli – „hodowanie” kryształków soli- Prezentowanie ciekawostek o słonych wodach morskich „Dlaczego Morze Martwe jest martwe?”- Oglądanie albumów, zdjęć o Prezentacja postaci Mikołaja Kopernika polskiego Człowiek w kosmosie. Zbieranie informacji o wyprawach człowieka w kosmos( pierwszy człowiek w kosmosie , lądowanie na Księżycu,) - Umieszczenie ciekawostek o kosmosie na gazetce Wycieczka do Parku Jurajskiego w Bałtowie- Pisanie sprawozdania z Wykonanie z różnych materiałów makiety prehistorycznego lasu - zna legendy o powstaniu kopalni soli w Wieliczce i w Bochni- wyrabia masę solną i lepi z niej figurki,- wie, że temperatura wody ma wpływ na rozpuszczalność soli,- wyciąga wnioski z przeprowadzonego doświadczenia,- wie, że nadmierna zawartość soli w wodach powoduje obumieranie roślin i zwierząt,- wie kim był Mikołaj Kopernik i jaki jest jego wkład w naukę,- zna nazwiska i kraje, z których pochodzili pierwsi astronauci ,- zna kilka faktów, ciekawostek z „podboju” kosmosu,- obserwuje wygląd odtworzonego parku dinozaurów,- Zna elementy sprawozdania,- Starannie i pomysłowo wykonuje makietę z dostępnych EwaluacjaPodstawowym założeniem ewaluacji jest proces zbierania i przekazywania danych, by w efekcie móc zbadać precyzyjność celów i stopień ich realizacji. Ewaluacja programu "Z przyrodą za pan brat” ma na celu pozyskanie informacji na temat: - zainteresowań, wiedzy oraz umiejętności dzieci w zakresie edukacji przyrodniczej - stopnia atrakcyjności prowadzonych zajęć- skuteczności metod i form stosowanych podczas realizacji zadańFormami sprawdzania osiągnięć, wiadomości i umiejętności uczniów będą: - konkursy wiedzy o tematyce przyrodniczej,- quizy, testy, karty pracy,- wystawy prac plastyczno – technicznych,- redagowanie różnych form wypowiedzi pisemnych ( sprawozdanie, list, opis...)- wykonywanie tematycznych gazetek ściennych, wystawek, albumów,- zeszyty spostrzeżeń po dokonywanych obserwacjach i doświadczeniach przyrodniczych,- udział w akcjach Sprzątanie Świata”, „Dzień Ziemi”,- inscenizacje o tematyce koniec każdego roku szkolnego przeprowadzona zostanie ankieta ewaluacyjna wśród uczniów w celu poznania ich opinii na temat programu. Ostateczne wyniki ewaluacji pozwolą na określenie przydatności programu, jego mocnych i słabych stron oraz dadzą wskazówki do ewentualnego uzupełnienia lub zmodyfikowania. Opracowała: ........................................ Zestaw zagadek, wykorzystanych w konkursie czytelniczym dla klas Ipn. „Z przyrodą za pan brat”Cele ogólne:-poszerzenie wiedzy przyrodniczej uczniów-doskonalenie umiejętności szybkich skojarzeń Cele operacyjne:-uczeń potrafi operować swoją wiedzą z zakresu przyrody do udzielania trafnych odpowiedzi na pytaniaMetoda:- konkurs międzyklasowy- każda klasa po kolei losuje numer zbiorowa, ustna uczniowie w obrębie klasy ustalają odpowiedź, którą podaje przewodniczący klasyZagadki do odgadnięcia:1.„Nie liść- a na łące i zielony, nie zegar- a cyka jak szalony, nie w stajni- skacze wiemy- to konik polny”.2. „Srebrne futerko mają wiosną i na każdej wierzbie rosną”.3. „Jaka „kawka” dojrzewa w ogrodzie?”4. „Jakie „rzeczki” wiszą na krzaczkach?”5. „Który owoc ma „uszka”?6. „Strzela z ogniska, gaśnie, gdy rozbłyska.”7. „Ukoronowana, szeleszcząca główka, a w niej coś szeleści....”.8. „W ogródku pachnącym, tuż przy samej drodze, zakwitło dziś słonko na zielonej nodze.”9. Rośnie pod płotem na straży, choć zimna, to cię oparzy”.10. „Muchy zajadły wróg ma aż osiem nóg! Rozpina po kątach sieci, czatuje, czy mucha wleci”.11. „Chodzi po świecie z domkiem na grzbiecie.”12. „Słońce przygrzewa, zboże dojrzewa, lipa pokryta kwiatem. Kiedy to bywa?”13. „Idą dwa miesiące, słoneczne, gorące. W pierwszym lipy zakwitną, w drugim sierpy zazgrzytną”.14. „Zgadnąć łatwo- nie nowina- w nim życie ptaka się zaczyna, w wapiennej owalnej skorupce. Co to? Zgadnij, bo dziobem rozłupie.”15. „Żabkę zje na śniadanie, na jednej nodze stanie... Witaj, panie ....”.16. „Słońce mocniej już przygrzewa, w pierwsze listki stroi drzewa. Więc weselej jest na świecie, gdy króluje miesiąc..... ”.17. „Mały krasnoludku, wyrosłeś w ogródku. Jesteś smakołyczek, choć szczypiesz w języczek”.18. „Kto mi to powie, bardzom ciekawa, jak się nazywa suszona trawa”.19. „Tacy groźni rycerze, mają mocne pancerze. Bzykają siarczyście, pożerają liście.”20. „Co to za pękata pani, sukienki szeleszczą na niej. Kto ją z sukienek rozdziewa, to łzy potokiem wylewa”.21. „Ostatni liść z drzewa opadł. Koniec pogody, to ..... ”.22. „Nie ma ust, a dmucha, nie ma skrzydeł, a leci. Czasem mrozi, czasem chucha. Co to? Czy odgadną dzieci? ”.23. „Dziób zakrzywiony, okrągłe oczy, na szkodne myszy poluje w nocy”.24. „Przybyło ich z pola krocie, nie drzem na piecu, kocie..”.25. „Gruszki i jabłka w sadzie dojrzały, liście na drzewach pozłaca jesień. Bociany od nas już odleciały, bo to już.. ”.26. „W krasnym kapeluszu pod drzewem stoi, człowiek go nie ruszy, mucha się go boi”.27. „Powiedz mu „Dzień dobry”, a on się nie rusza, nie uchyli nawet swego kapelusza. Stoi przy leśnej drodze na swojej jednej nodze”.28. „Choć nie szyję, jak wiecie, igieł pełno mam na grzbiecie”.29. „Wiemy doskonale, co to za korale. Lecą do nich wróble, szpaki... Cała od nich się ugina...30. „Dobra gotowana, dobra i surowa, choć nie pomarańcza, to pomarańczowa.. Kiedy za zielony pochwycisz warkoczyk i pociągniesz mocno- wnet z ziemi wyskoczy.”31. „Okrągła, zielona głowa, z soczystych liści złożona”.32. „Jestem gwiazdeczka biała, niewielka. Chuchnij, zostanie wody kropelka.”33. „Gniazdko uwite pośród źdźbeł trawy. Zajrzyj do środka, jeśliś ciekawy. Ogonek? Futro? I ślepków para? Więc to nie ptaszki, to ...... mała.”34. „Z nieba na ziemię pada, rośnie pierzynka biała. W mieście kłopot nie lada, na wsi radość niemała.”35. „Nad modrą strużką, nad stawem szerokim z niebieskich płatków patrzy żółtym okiem. Chociaż maleńka i ubrana skromnie prosi cichutko: Nie zapomnij o mnie.”36. „Przeleciał szary ptaszek nad polem, zaśpiewa jak dzwonek. Znają go dobrze dzieci- to jest ....... .”37. „Powiedzcie, kiedy mamy gwiazdki pod nogami?”38. „Co to za kulki czarne, błyszczące kręcą się po wodzie rozgrzanej słońcem. Patrzcie, niektóre już mają łapki. Wkrótce wyrosną z nich małe żabki.”39. „W lesie sobie mieszka figlarka i śmieszka. Tutaj skubnie szyszkę, tam zerwie orzeszka. Gdzie orzechy, gdzie żołędzie, po gałęziach skacze wszędzie.”40. „Na jesieni zasieli, w zimie śnieg je ubielił. Wiosną szumi pod niebem, w lecie stało się chlebem.”41. „ Z daleka, z wysoka patrzy jedna, druga. Chociaż żadna nie ma oka, z góry na nas mruga.”42. „Przyjechała pani z kraju dalekiego. Biała suknia na niej z puchu srebrzystego. Błyszczą białej pani gwiazdki na sukience, niesie biała pani choinkę na ręce.”43. „Kiedy ogon rozwinie, ma sto oczu w ogonie, ale nimi nie widzi, choć są pięknie barwione.”44. „A cóż to za pan, rośnie tu i tam? Ten czerwony, ten różowy- w górę dumnie wznoszą głowy.”45. „Z dwóch literek domek mały, tysiącami tam mieszkały, a w tym domku, w samym środku wiszą ściany całe słodkie.”46. „Tak samo zwie się drobniutki deszcz, jak zupa, którą czasami jesz.”47. „Tę barwną wstążkę, co wisi w górze, słońce przypięło deszczowej chmurze.”48. „Owoc w twardej skorupie. Środek zjeść może, kto ją rozłupie.”49. „Biała. Nad wodami morza lata. Skrzeczy, nie śpiewa. Nie siada na drzewach.”50. „Co to za bochen? Drożdży mu nie dają, a on rośnie, rośnie, aż się okrągły stanie. Potem nikt go nie je, a on wciąż się zmniejsza, co noc ubywa.”51. „Podobna trochę do człowieka. Ma ogon, nie mówi, nie śpiewa. Skacze i łazi po drzewach, a na czworakach ucieka.”52. „Nie na prawo, nie na lewo, od słońca wprost rzuca go na drzewo. Najkrótszy jest w południe. W upały daje chłód doskonały.”53. „Morska głośno o brzeg uderza, z szumem ginie na plaży.”54. „Z pewnością będziecie wiedzieli, komu nie wolno myśleć o niedzieli?”55. „Na głowie nosi grzebień, o świcie budzi ciebie.”56. „Ten piękny ptak to polskości znak.”57. „Czatuje z nich każda, aby podrzucić swoje jajka do cudzego gniazda.”58. „Są twarde, kształtów mają wiele. Są ostre, tępe, grube lub cienkie jak palec. Ma swoje kozioł, baran, jeleń. A koń, osioł, słoń- nie mają ich wcale.”59. „Skrzela, płetwy, gruba łuska. Przed wigilią w wannie pluska. Na stałe ma ciemny kolor. Dzieci go od śledzia wolą.”60. „Chodził malarz od chaty do chaty, wszystkie szyby malował nam w kwiaty. Wszystkie okna malował srebrzyście w białe gwiazdki i palmowe liście. A choć każdy z malarzem się spotkał, nikt go nie chciał zaprosić do środka. Nikt za pracę nie dał mu zapłaty.”ODPOWIEDZI1. Konik polny, 2. Bazie, 3. Truskawka, 4. Porzeczki, 5. Jabłuszka, 6. Iskierka, 7. Makówka, 8. Słonecznik, 9. Pokrzywa, 10. Pająk, 11. Ślimak, 12. Latem, 13. Lipiec, sierpień, 14. Jajko, 15. Bocian, 16. Kwiecień,. 17. Szczypiorek, 18. Siano, 19. Chrabąszcze, 20. Cebula, 21. Listopad, 22. Wiatr, 23. Sowa, 24. Myszy, 25. Wrzesień, 26. Muchomor, 27. Grzyb, 28. Jeż, 29. Jarzębina, 30. Marchewka, 31. Kapusta, 32. Płatek śniegu, 33. Myszka, 34. Śnieg, 35. Niezapominajka, 36. Skowronek, 37. Zimą, 38. Kijanki, 39. Wiewiórka,40. Zboże, 41. Gwiazda, 42. Zima, 43. Paw, 44. Tulipan, 45. Ul, 46. Kapuśniaczek, 47. Tęcza, 48. Orzech, 49. Mewa, 50. Księżyc, 51. Małpa, 52. Cień, 53. Fala, 54. Indyk, 55. Kogut, 56. Orzeł, 57. Kukułka, 58. Jeleń, 59. Jarzębina, 60. Mróz. Dziś w moim dociekliwym cyklu niezmiernie miło mi gościć Sandrę Borowiecką, autorkę książek "Ani żadnej rzeczy", "Która jego jest", oraz "Przypadków Agaty W.", które już niedługo będą miały swoją premierę! Standardowo zapraszam na recenzje oraz życzę miłej lektury :-) i nazwisko: Sandra Borowiecka. S. M. Borowiecky. :-): 29. zodiaku: Waga. największe zalety: Same zalety, same zalety, same zalety. :P największe wady: Cierpliwości mi brak, cierpliwości… No cierpliwości mówię! Czytanie bajek dla dzieci. zamieszkania (miasto, miejscowość): Warszawa. kolor: Fuksja. potrawa: Ale tam, żeby jedna. Mamy domowe obiady! Pierogi! zespół/wykonawca muzyczny: Karl Jenkins, Nina Simone, Michael Buble, Lisa Gerrard… o rany, a to zaledwie kilku z wielu których uwielbiam… film/serial: "Dom", "Miś", "Rejs", "Co mi zrobisz, jak mnie złapiesz", wszystkie z Louis`em De Funes`Em, "Stowarzyszenie Umarłych Poetów". aktor: Louis De Funes. gatunek literacki: Kryminał, sensacja. książka: "Mistrz i Małgorzata". cytat: "Mistrz i Małgorzata"; "Nie wiadomo, dlaczego wszyscy mówią do kotów „ty”, choć jako żywo żaden kot nigdy z nikim nie pił bruderszaftu." którego książki kupujesz w ciemno: Boris Akunin. bohater literacki: Nie mogę wybrać jednego. Byłoby to z mojej strony nadużycie. do której często wracasz: "Mistrz i Małgorzata", "Harry Potter", "Faust", "Klechdy Sezamowe". lektur unikasz? Tandetnych i głupich historii miłosnych. przedmioty, które warto zabrać na bezludną wyspę: Nóż, brezent, latarkę. jest Twoim najgorszym nawykiem? Palenie papierosów. I nałogowe kupowanie Książek. Chociaż książki jakoś da się znieść. Palenie to straszna strata pieniędzy i czasu. No trudno, co robić. czego jesteś uzależniony? Od wszystkiego co złe, miłe, subtelnie naganne i szkodliwe dla zdrowia. zawód z dzieciństwa: Dziennikarka. denerwuje Cię najbardziej? Mnie? Idiotyzm praktyczny. Niereformowalny. poprawia Ci nastrój? Muzyka. Jedzenie. Pisanie. Filmy. przysłowie: Jeśli kto w ciebie kamieniem, to ty w niego chlebem. I ten chleb go zabije. jest w Tobie dziwnego? Zasadniczo wszystko. rzeczy, których utrata, byłaby bardzo bolesna: Pies, książki, moje kwiaty i rośliny. spędza Ci sen z powiek? Działalność mojego wydawnictwa. fobia: Ja się boję wody. I już. nie możesz się doczekać? Premiery książki "Przypadki Agaty W.". czujesz, gdy piszesz? Czuję, że jestem tu gdzie powinnam być i robię to co chciałam robić zawsze. bez której nie wyjdziesz z domu: Książka w torebce, słuchawki, odtwarzacz muzyki. Portfel też ważny. umilasz sobie codzienność? Czytając. Słuchając muzyki. Filmy też lubię widzieć w tle, gdzieś za plecami sączące się z ekranu telewizora. pytanie zadajesz sobie najczęściej? Dokąd dalej? pogodę lubisz najbardziej? Chmury, mgła, wiatr. Jak się wtedy pisze! Cię najmocniej stresuje? Brak bezpieczeństwa. jest najważniejszą osobą w Twoim życiu? Była babcia. Jest mama. I pies. cechę charakteru chciałabyś/chciałbyś posiadać? Więcej cierpliwości, mniej tupetu. wierzysz w duchy? Tak. nadprzyrodzoną zdolność chciałabyś/chciałbyś posiadać? Ja? Te których potrzebuję już mam. motywuje Cię do działania? To, że stawiam sobie cel, o którym inni mówią, że się nie da. Wszystko się da. rzecz, którą chciałabyś/chciałbyś zmienić w swoim wyglądzie: Ja? Zmienić? Może te pyzate policzki, ale jak się nad tym zastanowić… piosenki, która doskonale opisuje Twoje życie: "Simply The Best" Tina Turner. co marnujesz najwięcej czasu? Ja? A kto powiedział że marnuję? chciałabyś/chciałbyś jeszcze osiągnąć w tym roku? Wtaszczyć do mieszkania jodłę kaukaską mającą dwa metry wysokości. Podkreślam, ze mieszkam na poddaszu. widzisz siebie za 10 lat? Widzę. Jakąś taką, niewyraźną, ale widzę ;) Z sukcesem siebie widzę, z pasją. Z radością. I z poczuciem, że było warto. swoją ostatnią książkę (3-4 zdania): A co ja będę reklamować? Oparta na faktach historia dziewczyny, która odkryła, że w jej żyłach płynie Agape, reklamuje się sama! Dziękuję serdecznie! Wrażliwość, która szukała Boga w malarstwie, w wojaczce - w końcu znalazła go w upodlonym, poniżonym, biednym człowieku. Brat Albert czyli Adam Chmielowski to osoba o zwariowanym życiorysie, który z pewnością można przerobić na niezły film. Igołomia - wieś pod Krakowem. Historia jej sięga średniowiecza. Związanych jest z nią kilka barwnych znanych postaci. Dołączyć do nich można brata Alberta. Urodził się 20 sierpnia 1845 r. Był pierwszym dzieckiem w rodzinie. Jego ojciec Wojciech pewnie był dumny z tego, że ma syna. Jak się dziecko pojawi w rodzinie, snuje się mu plany na przyszłość: kim będzie? Jak się mu życie potoczy? Ojciec Adama pewnie dbał o rodzinę. Wiódł karierę urzędnika. Najpierw był naczelnikiem komory celnej w Igołomii. Musiał ciężko pracować, bo wkrótce na świat przyszło młodsze rodzeństwo Adama: Stanisław, Marian i Jadwiga. Wkrótce Chmielowscy kupili majątek w powiecie wieluńskim. W jego skład wchodził dworek i trzy wioski. Ojciec Adama objął urząd sekretarza kolegialnego w Warszawie. Adam wiódł życie beztroskie. Wkrótce jego szczęśliwe dzieciństwo zostało zakłócone śmiercią ojca. Mama Adama zupełnie nie umiała sobie poradzić w nowej rzeczywistości, dlatego sprzedała majątek i cała rodzina przeniosła się do Warszawy, gdzie mama Adama kupiła kamienicę. Utrzymywali się z pieniędzy za wynajem mieszkań, ale ich sytuacja materialna bardzo się pogorszyła. Adam był bardzo zdolnym dzieckiem, dlatego jego mama za namową rodziny wysłała go do Petersburga, by tam rozpoczął naukę w Korpusie Kadetów. Miał wtedy dwanaście lat. Ponieważ był synem rosyjskiego urzędnika, miał zapewnioną bezpłatną edukację. Wyróżniający się intelektem chłopak zwrócił na siebie uwagę cara rosyjskiego Aleksandra II. Adam był zachwycony taką sytuacją. Mając poważanie cara pewnie odniósłby sukces, ale matce Adama taki zachwyt służbą dla zaborcy nie przyniósł chluby. Postanowiła zabrać stamtąd syna, który stracił przy tym przywilej bezpłatnej nauki. Pewnie Adam buntował się, że matka niszczy mu przyszłość, ale ostatecznie zapisała go do Gimnazjum Realnego w Warszawie. Niebawem doszło do nieszczęścia w rodzinie Chmielowskich, ponieważ zmarła mama Adama. Dla niego musiał to być cios. Utrata matki bardzo boli, a jeszcze bardziej, gdy jest się dzieckiem wkraczającym w dorosłe życie. Na dodatek Adam był najstarszym z rodzeństwa. Pewnie czuł odpowiedzialność za swoich braci i siostrę. Dla jego psychiki mógł to być mocny cios i pewnie dużo razy zadawał sobie pytanie: „Czy ja podołam?”. To, co od dzieciństwa przechodził to mocna szkoła. Utratę majątku można jeszcze sobie jakoś wytłumaczyć, ale czemu będąc dzieckiem musiałem utracić mamę i tatę? Na szczęście nie zapomniała o Adamie i jego rodzeństwie rodzina ojca. Przygarnęła ich siostra ojca Petronela Chmielowska, która otoczyła ich wielką miłością. Adam będzie jej wdzięczny za to do końca życia. Na pewno miała ona duży wpływ na jego drogę życiową. Adam szukał piękna, a miłość jest piękna. Taka matczyna troska jest jeszcze piękniejsza: widok, jak ktoś takiemu nastolatkowi próbuje przemówić do rozumu bywa bardzo komiczny, ale też pouczający. Nasza praca jako rodziców przynosi dumę, gdy po naszej śmierci dzieci darzą nas szacunkiem. Tak też było po śmierci Petroneli — podarowała mu obrazek Matki Boskiej Częstochowskiej i prosiła, żeby zawsze miał go przy sobie. Gdy będzie zerkał na niego, jego myśli powędrują w górę i pobudzą przeszłe wspomnienia o tym ile dobra od niej dostał. Tak też uczynił. Niedługo Adam zakończył naukę w gimnazjum i przeniósł się do Puław, by podjąć edukację w Instytucie Politechnicznym. Coraz bardziej szukał sensu życia w walce z zaborcą. Nawiązał stosunki z młodzieżą rewolucyjną. Uformowali oddział pod nazwą „Puławiaki”. Adam pierwszy zgłosił się do walki. Widać u niego idealizm, walkę o słuszność sprawy. Pewnie zadawał sobie pytanie: „czy jestem stworzony do zabijania?” Możliwe, że jako nieokrzesany młodzieniec chciał coś sobie udowodnić albo szukał zapomnienia po śmierci rodziców, czegoś, co zniszczy poczucie samotności, da chwilową ulgę. Bitwa, jaką stoczył pod Słupcą, była tragiczna: część jego przyjaciół zginęła lub dostała się do niewoli. Jemu samemu udało się uciec i zaciągnął się do oddziału Mariana Langiewicza, dyktatora Powstania Styczniowego. Miało to tragiczne skutki dla Adama, bo oddział Langiewicza został rozbity i Adam dostał się do niewoli austriackiej. Trafił do więzienia w Ołomuńcu. Brutalnie los się z nim obszedł: walczył, a czy coś tym zbudował? Tak chciał, aby jego ojczyzna znów nazywała się Polska, ale gdzie tu piękno jakiego szukam? Uciekł z więzienia i spotkał go bolesny cios, który jego oczy zwrócił w innym kierunku: w bitwie pod Mełchowem stracił nogę i dostał się do niewoli rosyjskiej. Z tej niewoli wydostała go jego rodzina. Adam opuścił kraj i wyjechał do Paryża. Zaczął poważnie zajmować się malarstwem, rozwijał swój talent w kontakcie z wybitnymi malarzami. Rodzinie nie podobało się jego zainteresowanie. Traktowali to jako głupotę i fanaberię. Chcieli, aby zajął się czymś praktycznym, co da godny zarobek. Rozpoczął studia inżynierskie w Gandawie, ale nie radził sobie z nauką i nie umiał się tam odnaleźć. Wrócił z powrotem do Polski, gdzie osiadł w Krakowie. Chciał tu studiować w Akademii Sztuk Pięknych i załatwić sobie stypendium, które pozwoli mu się utrzymać, ale udało mu się uzyskać pomoc od hr. Włodzimierza Dzieduszyckiego, która umożliwiła mu studiowanie malarstwa w Monachium. Studia na tamtejszej uczelni były wymagające, ale Adam był pilnym uczniem. W końcu udało mu się skończyć studia. Powrócił do Polski, zamieszkał w Warszawie i zatrzymał się u swoich przyjaciół. Tu został wprowadzony na salony elity towarzyskiej. Zachowała się o nim opinia, że był on chodzącym wzorem wszystkich cnót chrześcijańskich i głębokiego patriotyzmu — „prawie bezcielesny, oddychający poezją, sztuką, miłością bliźniego, natura czysta i nie znająca egoizmu, której dewizą powinno być: szczęście dla wszystkich, Bogu chwała i sztuce.” Coraz bardziej w swoim wnętrzu odczuwał, że jest stworzony do innych celów. Po sukcesach, jakie odnosił w dziedzinie artystycznej, choć napawały go dumą i przynosiły dochody, przychodziła mu myśl, że jest potrzebny komuś innemu. Bóg wybrał go jako narzędzie do zajęcia się na ziemi pewną sprawą. W końcu postanowił wstąpić do zakonu Ojców Jezuitów. Pierwsze miesiące nowicjatu były dla niego radosne, ponieważ mógł też rozwijać się w swoim zawodzie. Mówił w listach do przyjaciela: „Maluję i będę malował jeszcze lepiej”. Niestety dopadła Adama choroba psychiczna. Zachorował na depresję nerwową i musiał udać się do Lwowa do szpitala dla nerwowo chorych. Ze szpitala zabrał go brat Stanisław. Wyjechali do Kudryniec, aby w wiejskim klimacie doszedł do równowagi psychicznej. Po tym wydarzeniu mówił: „Byłem przytomny, nie postradałem zmysłów, ale przechodziłem okropne męki i katusze i skrupuły najstraszliwsze”. Po usunięciu z nowicjatu u Jezuitów Adam czuł, że to ta droga i potrzebny jest Bogu i ludziom — jak mówi Pismo Święte „Żniwa jest dużo, a robotników mało”. Tak, chciał być robotnikiem Pana. Związał się z tercjarstwem Świętego Franciszka z Asyżu. Tercjarstwo jest to zakon świecki, więc Adam nie mógł przyjąć święceń, ale i tak nie przeszkodziło mu to w realizowaniu swojej misji. Mimo porażek, jakich doznał, wiedział, że Bóg wytyczy mu plan budowy, a on sam weźmie swoją łopatę i zbuduje drogę. Adam zaczął wędrować po wsiach szerząc tercjarstwo wśród ludu, konserwując przy tym ubogie kościoły, kaplice i figury. Po dostaniu nakazu wysiedlenia z Cesarstwa Rosyjskiego udał się do Krakowa. W tym czasie Kraków to była ziemia obiecana. Miasto kwitło gospodarczo i kulturalnie, ale pod tym wszystkim kryła się druga strona medalu: miasto było siedliskiem nędzy, biedy i wykluczenia. Adam otworzył pracownię malarską. Ujrzał w biednych ludziach to, czego szukał czyli piękno umęczonego Chrystusa. Szybko jego pracownia stała się przytułkiem krakowskich nędzarzy i włóczęgów. Interesował się dalej sztuką, ale coraz bardziej czuł, że należy do innego świata. W końcu przywdział habit i złożył śluby czystości na ręce Kardynała Dunajewskiego. Odtąd nazywał się brat Albert i na zawsze oddał się biednym. Inauguracją jego działalności była umowa z miastem Kraków, że bierze na siebie odpowiedzialność za miejską ogrzewalnię i nie pobiera za to opłaty. Zamieszkał razem z biednymi jako równy im. Kraków przyciągał mnóstwo ludzi przyjeżdżających tu za lepszym życiem. Ówczesna Galicja była krajem małorolnych chłopów, ale o dużym przyroście naturalnym. Ludzie uciekali ze wsi do miast z nadzieją otrzymania godnego zarobku. Gdy tak się nie stało, automatycznie dołączali do ludzi bezdomnych wiodących życie bez celu. Rząd galicyjski nie był łaskawy dla nędzarzy, organizował dla nich domy przymusowej pracy, uważając, że biedni sami sobie są winni, a ich położenie jest wynikiem lenistwa. Brat Albert chciał budować świat w imię Chrystusa. Mówił „Chłop nigdy nie odmówi proszącemu chleba i noclegu, bo wie, że ten go może podpalić”. Tak samo jest ze społeczeństwem, jeśli będzie coraz więcej nędzarzy, to sobie samy podłożymy ogień. Wkrótce do Alberta dołączało coraz więcej naśladowców. W końcu powołał Zgromadzenie Braci i Sióstr. Oparł je na pierwotnej regule Świętego Franciszka z Asyżu. Przytuliska były głównym miejscem ich pracy. Stworzono je dla nędzarzy, włóczęgów, kalekich, niedołężnych, żebraków. Heroiczna praca brata Alberta i jego współbraci dawała owoce takie, że rozprzestrzeniła się na inne miasta. Następnym jego celem była budowa pustelni — to w nich miał odbywać się nowicjat dla nowych zakonników, jak i odpoczynek od pracy w mieście, tak aby nie osłabić zakonnego ducha. Jego oczkiem w głowie była budowa pustelni na Kalatówkach. Brat Albert w oczach społeczeństwa był symbolem czegoś nowego. Hrabia Zamoyski chciał dać na budowę pustelni Albertowi tyle ziemi, ile będzie potrzebował. Ten mu odpowiedział: „Ani domu, ani żadnej rzeczy”. Mimo kalectwa i choroby dalej wykonywał swoją służbę. Kilka dni przed śmiercią poskarżył się, że już nie ma siły dalej walczyć. Zmarł na raka żołądka 25 grudnia 1916 roku. Święty Brat Albert nie pisał uczonych traktatów, „On po prostu pokazał, jak należy miłosierdzie czynić. Pokazał, że kto chce prawdziwie czynić miłosierdzie, musi stać się bezinteresownym darem dla drugiego człowieka. Służyć bliźniemu to według niego przede wszystkim dawać siebie, być dobrym jak chleb.” Tak powiedział o bracie Albercie Jan Paweł II, który ogłosił go świętym podczas mszy kanonizacyjnej 12 listopada 1989 roku. „W myślach o Bogu i o przyszłych rzeczach znalazłem szczęście i spokój, którego daremnie szukałem w życiu.” powiedział brat Albert. Przeszedł długą drogę, by odnaleźć swoje powołanie życiowe i w końcu je znalazł. Był chlebem dla innych i chlebem pozostanie, bo jego dzieło jest nadal kontynuowane przez jego naśladowców. Tekst napisany w ramach "Programu stażowo-mentoringowego skierowanego szczególnie do osób poszukujących pracy" opr. mg/mg

z chlebem za pan brat